Cultuurhuis Lichtenberg

De heilige Familie kerk Lichtenberg te Landgraaf werd in 2017 aan de eredienst onttrokken. Fanfare Eendracht Nieuwenhagerheide vond in deze kerk haar ideale nieuwe onderkomen voor voorstellingen, repetities en bijeenkomsten.
Met steun van de Gemeente Landgraaf en IBA Parkstad werd de kerk duurzaam getransformeerd tot “Cultuurhuis Lichtenberg". Een bijzondere voorwaarde vormde het feit dat het project grotendeelsdoor vrijwilligers, met beperkte budgetten en sponsoring moest kunnen worden gerealiseerd.
De Heilige Familiekerk Lichtenberg werd in 1962 gebouwd naar ontwerp van Swinkels Salemansdie deze ontworpen als typologische zaalkerk met een vrijstaande klokkentoren. De geometrie van de zaal kenmerkt zich door de taps toelopende vormen, met oplopend dak naar het altaar. De kopgevels zijn van metselwerk, de zijgevels worden gevormd door betonnen schijven, gescheiden door lichtstraten. Toen de fanfare voor aanvang van het project in de kerk speelde, viel de prachtige akoestiek van de ruimte al direct op.

Het programma voor de nieuwe functie als Cultuurhuis omvat een lobby, grote zaal, twee repetitieruimtes, en een bar. De repetitieruimtes zijn als twee nieuwe volumes ontworpen, die in de bestaande kerkzaal worden geplaatst en deze indelen in een grote zaal en lobby. Het volume van de grote repetitieruimte blijft optisch los van het plafond, terwijl de kleine repetitieruimte juist is opgetild, gedragen door de pui van hout en glas van de lobby. Deze laat ook de centrale as vrij, waardoor de ruimtelijkheid van de oorspronkelijke kerkzaal in ere blijft. De geometrie van de nieuwe volumes refereert aan die van de zaal, maar contrasteert door de abstracte witte kleur zodat de toevoeging duidelijk leesbaar is. De nieuwe bar maakt gebruik van de bestaande structuur en bevindt zich in de voormalige doopkapel.
Het grootste deel van de tijd zijn alleen de repetitieruimtes in gebruik, samen met de lobby en de bar. Het concept van de nieuwe volumes wordt tevens energetisch ingezet: doordat deze repetitieruimtes als aparte, goed geïsoleerde en geklimatiseerde zalen zijn ontworpen, is er maar een klein deel van het oorspronkelijke volume van de kerk dat verwarmd en geventileerd moet worden. De authentieke vliesgevels van beton en glas van de grote kerkzaal, die maar matig isoleren, hoeven hierdoor niet te worden aangepast. Alleen wanneer er een voorstelling is, wordt de grote zaal tijdelijk verwarmd.
De goede akoestiek van de oorspronkelijke kerkzaal wordt nog verder verbeterd, doordat de nieuwe volumes eveneens taps toelopende vormen hebben en voorzien zijn van adsorberende oppervlakken. Deze geometrie zorgt tevens voor een goede akoestiek ín de repetitieruimte.
De houten kerkbanken werden zorgvuldig gedemonteerd en geïnventariseerd, zodat het mooie massieve hout kon worden hergebruikt in de nieuwe functie van de kerk als cultuurhuis. Het ontwerp voor het nieuwe podium en de bar is gebaseerd op het beschikbare hout, vormgegeven als een “stapeling" van de massief houten planken. Via de sleuven van het podium wordt de kerk geklimatiseerd.
Aan het exterieur van de kerk waren geen functionele wijzigingen noodzakelijk, maar wel esthetische: de donkerrode kleur van de dakranden werd weer vervangen door de oorspronkelijke grijsgroene kleur.

Ontwerp en uitvoering in samenwerking met Buro de Munck

2018 - 2019